Opublikowane w

Reakcja Tajwanu na COVID-19

Analiza danych, nowe technologie i proaktywne testy

Taipei, Tajwan. Photo by Vernon Raineil Cenzon on Unsplash

Tajwan znajduje się 81 mil od wybrzeża Chin kontynentalnych i spodziewano się, że będzie miał drugą co do wielkości liczbę zachorowań na koronawirusa (COVID-19) ze względu na bliskie położenie i duża liczbę lotów między tymi państwami. W kraju tym mieszkają 23 miliony obywateli, z czego 850 000 osób również mieszka, a 404 000 pracuje w Chinach. W 2019 r. do Tajwanu przybyło 2,71 mln osób z Chin kontynentalnych. Od czasu epidemii zespołu ostrej niewydolności oddechowej (severe acute respiratory syndrome – SARS) w 2003 r. Tajwan jest stale w pogotowiu i gotowy do podjęcia działań w związku z epidemią mogącą nadejść z Chin. Biorąc pod uwagę ciągłe rozprzestrzenianie się COVID-19 na całym świecie, zrozumienie działań, które zostały szybko wdrożone na Tajwanie i ocena skuteczności tych działań w zapobieganiu epidemii na dużą skalę, może być pouczające dla innych krajów.

COVID-19 pojawił się tuż przed księżycowym Nowym Rokiem, w czasie którego miliony Chińczyków i Tajwańczyków wyjeżdżają na ferie. Tajwan szybko wdrożył odpowiednie środki w celu rozpoznawania przypadków zachorowań, zapobieganiu rozprzestrzeniania się choroby i zapewnienia niezbędnych zasobów w celu ochrony zdrowia publicznego. Wykorzystano bazę danych ubezpieczeń zdrowotnych i zintegrowano ją z bazą danych imigracyjnych i celnych, tak aby stworzyć podstawę do dalszej analizy; w czasie wizyty danego pacjenta lekarz widział wyświetlane w czasie rzeczywistym ostrzeżenia w oparciu o historię jego podróży i podane objawy kliniczne. Ułatwiło to identyfikację osób potencjalnie chorych na COVID-19. Ponadto umożliwiono zgłaszanie przez osoby powracające do kraju ich historii podróży i ewentualnych objawów chorobowych przez internet w celu klasyfikacji ryzyka zakażeń podróżnych na podstawie historii lotów i historii podróży w ciągu ostatnich 14 dni. Osobom o niskim ryzyku (nie podróżującym do obszarów oznaczonych jako poziom 3) wysyłano na telefony SMS-y z krótką deklaracją zdrowotną, aby przyspieszyć odprawę na granicy; osoby o podwyższonym ryzyku (ostatnio podróżujące do obszarów zakwalifikowanych jako poziom 3) poddawano kwarantannie w domu i śledzono ich pobyt w domu przez telefon komórkowy (GPS), aby mieć pewność, że pozostaną w domu w okresie inkubacji.

Ponadto Tajwan zwiększył wykrywalność COVID-19, aktywnie poszukując chorych z ciężkimi objawami oddechowymi (na podstawie informacji z bazy danych NHI), którzy uzyskali wynik ujemny na obecność grypy i ponownie przebadali je na COVID-19; Znaleziono 1 na 113 zweryfikowanych przypadków. Uruchomiony bezpłatny numer 1922 służył jako infolinia dla obywateli do zgłaszania podejrzanych objawów u siebie lub innych; w miarę postępu choroby infolinia ta osiągnęła swoją pełną pojemność, dlatego też każde większe miasto zostało poproszone o stworzenie własnej infolinii jako alternatywy. Nie wiadomo, jak często ten numer interwencyjny był wykorzystywany. Rząd zajął się kwestią stygmatyzacji osób chorych, okazując im współczucie. Uruchomiono dostarczanie im [bezpłatnie] żywności oraz wprowadzono częste kontrole zdrowotne. Szybka reakcja rządu objęła setki działań (zobacz eTablę w suplemencie).

Rozpoznanie kryzysu

W 2004 r., rok po wybuchu epidemii SARS, rząd Tajwanu powołał Krajowe Centrum Dowodzenia w zakresie Zdrowia (National Health Command Center – NHCC). NHCC jest częścią centrum zarządzania kryzysowego, które koncentruje się na reagowaniu w sytuacjach kryzysowych i pełni funkcję operacyjnego punktu dowodzenia w zakresie bezpośredniej komunikacji między władzami centralnymi, regionalnymi i lokalnymi. NHCC ujednolica centralny system dowodzenia, który obejmuje Centralne Centrum Dowodzenia Epidemią (CECC), Centrum Dowodzenia Katastrofą Biologiczno-Patogeniczną, Centrum Dowodzenia Walką z Bioterroryzmem oraz Centralne Centrum Operacyjne Pogotowia Ratunkowego.

31 grudnia 2019 r., kiedy to Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) została powiadomiona o zapaleniu płuc o nieznanej przyczynie w Wuhan w Chinach, urzędnicy tajwańscy rozpoczęli ocenę stanu zdrowia pasażerów bezpośrednich lotów z Wuhan pod kątem gorączki i objawów zapalenia płuc, jeszcze zanim pasażerowie wylądowali. Już 5 stycznia 2020 r. rozszerzono weryfikację o każdą osobę, która podróżowała do Wuhan w ciągu ostatnich 14 dni i miała gorączkę lub objawy infekcji górnych dróg oddechowych na granicy; podejrzane przypadki zostały przebadane pod kątem 26 wirusów, w tym SARS i Middle East Respiratory Syndrome (MERS). Pasażerowie z objawami gorączki i kaszlu zostali poddani kwarantannie w domach i ocenie, czy konieczna jest pomoc lekarska w szpitalu. 20 stycznia, podczas gdy w Chinach sporadycznie zgłaszano przypadki zachorowań, tajwańskie Centrum Zwalczania Chorób (CDC) oficjalnie uruchomiło Centralne Centrum Dowodzenia Epidemią w ramach NHCC, z ministrem zdrowia i opieki społecznej jako wyznaczonym na jego dowódcę. Centrum to koordynowało wysiłki różnych ministerstw, w tym Ministerstwa Transportu, Gospodarki, Pracy i Edukacji oraz Ochrony Środowiska, między innymi, w ramach kompleksowych działań mających na celu przeciwdziałanie kryzysowi w obszarze zdrowia publicznego.

Zarządzanie kryzysem

W ciągu pięciu tygodni (pomiędzy 20 stycznia a 24 lutego) Centrum szybko opracowało i wdrożyło wykaz co najmniej 124 działań (zobacz eTablę w suplemencie), obejmujących kontrolę graniczną (powietrzną i morską), identyfikację przypadków (z wykorzystaniem zbieranych danych i nowych technologii), kwarantannę podejrzanych przypadków, aktywne wyszukiwanie osób chorych, rozdział zasobów, zapewnienie i edukowanie społeczeństwa przy jednoczesnym zwalczaniu nieprawdziwych informacji, dialog z innymi krajami, sformułowanie polityki wobec szkół i ośrodków opieki nad dziećmi oraz pomoc dla przedsiębiorstw.

Kontrola graniczna, identyfikacja przypadków i ograniczenie rozprzestrzeniania się

27 stycznia Narodowy Zarząd Ubezpieczeń Zdrowotnych (NHIA) i Krajowa Agencja Imigracyjna połączyły dane historyczne o podróżach z ostatnich 14-dni z danymi ubezpieczonych pacjentów; dokonano tego w ciągu 1 dnia. Baza danych gospodarstw domowych obywateli Tajwanu oraz karty wjazdu wystawiane cudzoziemcom pozwoliły rządowi na śledzenie osób z wysokim ryzykiem ze względu na niedawną historię podróży do dotkniętych chorobą obszarów. Pacjenci zidentyfikowani jako osoby wysokiego ryzyka (objęte kwarantanną domową) były monitorowane elektronicznie za pośrednictwem swoich telefonów komórkowych. W dniu 30 stycznia baza danych NHIA została rozszerzona, tak aby obejmowała również 14-dniową historię podróży pacjentów powracających z Chin, Hongkongu i Makau. 14 lutego uruchomiono system kwarantanny wjazdowej, dzięki któremu podróżni mogli wypełnić formularz oświadczenia zdrowotnego poprzez zeskanowanie kodu QR, który prowadził do formularza on-line wypełnianego przed odlotem z lub po przylocie na lotnisko na Tajwanie. Następnie w odpowiedzi na przesłane oświadczenie zdrowotne za pośrednictwem SMS-a wysłano mobilną przepustkę, co pozwoliło na szybszą odprawę imigracyjną dla osób z najmniejszym ryzykiem. System ten został stworzony w ciągu 72 godzin. 18 lutego rząd ogłosił, że wszystkie szpitale, kliniki i apteki na Tajwanie będą miały dostęp do historii podróży pacjentów.

Zapewnienie zasobów: logistyka i działalność operacyjna

Centrym Kryzysowe odegrało ważną rolę w przydzielaniu środków, w tym w ustalaniu cen maseczek oraz wykorzystywaniu funduszy rządowych i personelu wojskowego do zwiększenia ich produkcji. W dniu 20 stycznia Centrum ogłosiło, że rząd Tajwanu ma pod swoją kontrolą zapas 44 mln masek chirurgicznych, 1,9 mln masek N95 oraz 1100 izolatek podciśnieniowych.

Polityka i komunikacja ze społeczeństwem

Uspokajanie i edukowanie społeczeństwa, walka z dezinformacją

Oprócz codziennych briefingów prasowych Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej CECC, wiceprezydent Tajwanu, znany epidemiolog, przekazywał regularne komunikaty służbie publicznej nadawane z biura prezydenta i udostępniane przez internet. Komunikaty te zawierały informacje o tym, kiedy i gdzie nosić maskę, o tym, jak ważne jest mycie rąk oraz o niebezpieczeństwie kupowania masek na zapas, ponieważ może ich zabraknąć dla pracowników służby zdrowia z pierwszej linii frontu. CECC zaplanowała również pomoc dla szkół, przedsiębiorstw i samozatrudnionych (zobacz eTablę w suplemencie).

Dotychczasowe wyniki Tajwanu (stan na 24 lutego 2020)

Wyniki przejściowe

CECC informowała opinię publiczną w sposób jasny wyrażając jednocześnie współczucie z powodu zaistniałej sytuacji. Na podstawie badania przeprowadzonego na losowo wybranych 1079 osobach przez Taiwan Public Opinion Foundation w dniach 17 i 18 lutego, Minister Zdrowia i Opieki Społecznej uzyskał ponad 80% głosów poparcia dla sposobu, w jaki poradził sobie z kryzysem, a prezydent i premier otrzymali ogólną ocenę poparcia na poziomie blisko 70%. Na dzień 24 lutego 2020 Tajwan ma 30 przypadków z COVID-19. Przypadki te stanowią dziesiątą co do wielkości liczbę przypadków wśród krajów dotkniętych dotychczas kryzysem, jednak o wiele mniejszą niż początkowo zakładały modele przewidujące, że Tajwan znajdzie się na drugim miejscu z powodu ryzyka zawleczenia choroby.

Wyzwania

Po pierwsze, publiczna komunikacja na bieżąco odbywała się głównie w języku mandaryńskim, chińskim i języku migowym. Poza stroną internetową CDC na Tajwanie, nie było wystarczającej komunikacji w różnych językach dla obywateli spoza Tajwanu podróżujących lub przebywających w tym kraju. Po drugie, podczas gdy uwaga skupiała się na podróżach lotniczych, Tajwan zezwolił na dokowanie statku wycieczkowego Diamond Princess i zezwolił pasażerom na zejście z pokładu w Keelung, w pobliżu Nowego Taipei City, 31 stycznia, zanim statek wyruszył do Japonii. Następnie stwierdzono, że na pokładzie statku znajdują się liczne potwierdzone infekcje. Wywołało to tymczasową publiczną panikę z obawą o rozprzestrzenienie się wirusa wśród społeczności Tajwanu. Rząd opublikował listę 50 miejsc, w których mogli przebywać podróżni statku wycieczkowego i zwrócił się do obywateli, którzy mogli mieć kontakt z grupą wycieczkową, o monitorowanie swoich objawów i w razie potrzeby o przeprowadzenie samokwarantanny. Po upływie 14 dni nie potwierdzono żadnego przypadku COVID-19 z tym związanego. Po trzecie, niejasne jest, czy zastosowana intensywna polityka informacyjna zostanie utrzymana do końca epidemii i czy nadal będzie dobrze przyjmowana przez społeczeństwo.

Wnioski

Rząd Tajwanu wyciągnął wnioski ze swoich doświadczeń w zakresie SARS z 2003 r. i ustanowił mechanizm reagowania w zakresie zdrowia publicznego w celu umożliwienia szybkich działań na wypadek kolejnego kryzysu. Dobrze wyszkolone i doświadczone zespoły urzędników szybko rozpoznały sytuację kryzysową i uruchomiły struktury zarządzania kryzysowego w celu zajęcia się powstającą epidemią.

W sytuacji kryzysowej rządy często podejmują trudne decyzje w warunkach niepewności i ograniczeń czasowych. Decyzje te muszą być zarówno właściwe z kulturowego punktu widzenia, jak i uwzględniać potrzeby ludności. Dzięki wczesnemu rozpoznaniu kryzysu, codziennemu informowaniu społeczeństwa i przekazywaniu informacji zdrowotnych w sposób jasny, rząd był w stanie uspokoić społeczeństwo, dostarczając na czas dokładne i przejrzyste informacje na temat rozwijającej się epidemii. Tajwan jest przykładem na to, jak społeczeństwo może szybko zareagować na kryzys, a rząd chronić interesy swoich obywateli.

Opracowanie na podstawie Response to COVID-19 in Taiwan

Zobacz również krótkie podsumowanie w wideo (jęz. angielski):

Opublikowane w

Czas zakończyć to zamknięcie

Photo by Tim Mossholder on Unsplash

Zatrzymanie amerykańskiej gospodarki dekretem rządowym powinno się jak najszybciej zakończyć. Trwałe i daleko idące szkody spowodowane przez ten autorytarny precedens znacznie przewyższają szkody spowodowane wirusem COVID-19. Amerykanie – osoby fizyczne, rodziny, przedsiębiorstwa – muszą sami decydować, jak i kiedy ponownie uruchomić swoje życie społeczne i powrócić do codziennego życia.

Ani administracja Trumpa, ani Kongres nie są prawnie upoważnione do zatrzymywania życia gospodarczego w Ameryce, bez przynajmniej rzetelnego przedstawienia sprawy przed wyborcami. Jak napisał niedawno sędzia Andrew Napolitano, zamykanie przedsiębiorstw, ograniczenia w zgromadzeniach i przemieszczaniu się oraz kwarantanny nie są konstytucyjnie dozwolone w ramach jakiejś magicznej doktryny „kryzysowej”. Rząd federalny musi co najmniej wykazać, że istnieje potencjalne zagrożenie wystąpienia konkretnych szkód u zarażonych osób w ramach jakiejś formy przesłuchania lub procesu.

Wymagania te nie zostały w żaden sposób zawieszone i obowiązują rząd nadal.

Urzędnicy państwowi i samorządowi mogą żądać, a nawet posiadać zgodne z prawem uprawnienia do zamknięcia życia swoich społeczności. Nie prowadzimy analizy takich uprawnień ani roszczeń wynikających z niezliczonej ilości konstytucji stanowych i aktów normatywnych. Powinni oni jednak powstrzymywać się od korzystania z tych uprawnień. Szczególnie gubernator Wirginii zasługuje na naganę za odgórne narzucenie długiego okresu przymusowego aresztu domowego dla wszystkich.

Nie wiemy, i ciągle trudno to przewidzieć, ilu Amerykanów zachoruje lub umrze z powodu tego wirusa. Wiemy, że prognozy dotyczące infekcji i śmiertelności są wysoce niewiarygodne. Nawet rzeczywiste zgony związane z COVID-19 nie są łatwe do policzenia, co odkryły już Włochy. Wiek, ogólny stan zdrowia i współwystępowanie innych chorób są trudnymi do oceny zmiennymi. Ludzie mogą umierać „z” wirusem, ale nie „z” jego powodu. Bardzo trudno jest również ocenić śmiertelność wirusa w stosunku do znanych wcześniej rodzajów grypy i przeziębień.

Do chwili obecnej liczba zgonów COVID-19 w USA jest o wiele mniejsza niż liczba zgonów w normalnych sezonach grypowych lub z powodu wcześniejszych pandemii, takich jak wirus H1N1. Zrozumienie tego faktu jest niezwykle ważne, aby umieścić wirusa i reakcję rządu w odpowiedniej perspektywie. Nawet podczas poprzednich pandemii, depresji i wojen światowych Amerykanie chodzili do pracy.

W 1850 roku francuski ekonomista Frédéric Bastiat wytłumaczył w swoim eseju „widzialne i niewidzialne koszty” polityki państwa. Łatwo zauważyć, jak kwarantanny i zamknięcia spowalniają rozprzestrzenianie się COVID-19. Krytyczne, ale nie tak proste, jest dostrzeżenie kosztów i szkód spowodowanych zamknięciem gospodarki.

Tylko wówczas możemy racjonalnie ocenić związane z nimi kompromisy.

Ilu Amerykanów cierpiących na inne choroby nie może teraz zobaczyć się z lekarzem? Ilu Amerykanów straci pracę, oszczędności życiowe, emerytury i poczucie własnej wartości? Ilu z nich podda się depresji, narkomanii, nadużywaniu alkoholu i popełni samobójstwo? Ilu z nich straci domy, rozwiedzie się z małżonkami lub doświadczy przemocy? Ilu z nich kariery i rozwój legną w gruzach? Ile małych firm, w tym niezbędnych nam lekarzy, dentystów i weterynarzy, zniknie z naszej okolicy? Ilu młodych ludzi będzie miało utrudniony start w dorosłe życie?

Co gorsza, czy na pewno sklepy spożywcze i stacje benzynowe pozostaną otwarte i dobrze zaopatrzone? Czy wzrośnie przestępczość? Czy cienka tkanka społeczna amerykańskiego społeczeństwa nie ulegnie rozerwaniu na strzępy?

To nie są pytania retoryczne. Z podobnymi problemami mieliśmy już do czynienia w pewnym stopniu po Wielkiej Recesji 2008 roku. Problemy te powrócą – i to bardzo szybko – jeśli nie podejmiemy natychmiastowych działań. Od początku kolejnego miesiąca miliony Amerykanów nie będą w stanie zapłacić czynszu ani spłacić raty kredytu hipotecznego. Miliony małych firm będą miały kłopoty z płynnością, podobnie jak wielu dużych pracodawców, takich jak Macy’s, Kohl’s, linie lotnicze i hotele. Miliony pracowników sektora usług już straciło pracę, ale o wiele więcej miejsc pracy zniknie wkrótce. Skutki będą się pogłębiać kaskadowo.

Nie ma konfliktu między względami humanitarnymi i ekonomicznymi; w rzeczywistości są to dwie strony tej samej monety. Biedna Ameryka będzie znacznie mniej zdrowa, bardziej podatna na przyszłe choroby i schorzenia. Firmy technologiczne, nowoczesna medycyna i inni uczestnicy rynku mogą skutecznie pomóc w walce z wirusem; już teraz widzimy przedsiębiorców produkujących tańsze respiratory i lekarzy stosujących z bardzo obiecującymi wynikami tanie leki generyczne.

To lokalne, oddolne podejście jest jedynym skutecznym i racjonalnym sposobem walki z wirusem. Rząd federalny, jak widzimy to obecnie i jak miało to miejsce w przeszłości, jest komicznie wręcz niezdolny do skutecznego działania w czasach kryzysu.

Co więcej, fundament wolności jest naprawdę ważniejszy od poczucia bezpieczeństwa – czy też, w tym przypadku, iluzji bezpieczeństwa. Codziennie wszyscy demonstrujemy to w naszym życiu osobistym, od wyboru preferowanego środka transportu, po spożywanie niezdrowego jedzenia i picia tylko dlatego, że to lubimy. Bezpieczeństwo nigdy nie było wyłącznym, ani nawet głównym celem kraju powstałego w wyniku buntu.

Rząd nie może decydować, jakie aspekty naszego życia są istotne lub nieistotne. Amerykanie nie mogą po prostu siedzieć w domu i czekać na wypisanie przez rząd kolejnego czeku bez pokrycia ze środków, których rząd nie posiada, bo jedynie co może zrobić to tylko dodrukować pusty pieniądz.

Czas zakończyć to zamknięcie.

Autorzy: redakcja Mises Institute

Opracowanie na podstawie End the Shutdown

Opublikowane w

Dlaczego Tajwan nie zamknął swojej gospodarki

Dzięki odpowiedzialnej i przejrzystej polityce rząd Tajwanu uniknął wielu problemów.

Image Credit: Flickr-Official Photo by Makoto Lin, CC BY 2.0 (https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/)

Jak wykazała austriacka szkoła ekonomiczna w zakresie teorii socjalizmu, żaden centralny organ planistyczny nie jest w stanie zorganizować społeczeństwa w oparciu o przymusowe nakazy. Główną tego przyczyną jest fakt, że centralny planista którym jest rząd, nie jest w stanie zdobyć wszystkich niezbędnych informacji do sprawnego zorganizowania społeczeństwa. Dzieję się tak ponieważ informacje w społeczeństwie są subiektywne, mają charakter twórczy (kreatywność przedsiębiorców), rozproszony i nieformalny. Zasada ta sprawdza się w pełni w przypadku próby przeciwdziałaniu pandemii. Odpowiedzialność indywidualna wraz z przejrzystością informacji mają kluczowe znaczenie dla jej powstrzymania. Tajwan jest bardzo dobrym przykładem na to, że dobrowolna współpraca skutecznie przeciwdziała pandemii koronawirusa.

Blisko Chin, mało zarażeń

Rozprzestrzenianie się choroby na Tajwanie zostało całkowicie opanowane, mimo że jest to jeden z krajów o największym ryzyku wystąpienia pandemii. Tajwan znajduje się bardzo blisko stałego lądu Chin. Do stycznia odbywały się loty między stolicą Tajwanu, a epicentrum zarażeń w Wuhan. Jednak na dzień 21 marca tylko 153 osoby zostały zarażone. Podczas gdy w tym samym czasie w Europie, z dala od Chin, zostało zarażonych koronawirusem ponad dziesięć tysięcy osób. Na Tajwanie i w innych częściach Azji, w tym w Singapurze i Hongkongu, nie zastosowano jak dotąd żadnej masowej obowiązkowej kwarantanny ani nie wyłączono gospodarek.

Jak udało się to Tajwanowi osiągnąć?

Transparentność

Podstawową przyczyną sukcesu Tajwanu jest przejrzystość informacyjna, która powstrzymała gwałtowny wzrost zachorowań. Izolację na Tajwanie przeprowadzono przy dużej transparentności informacji i działań rządu. Już 31 grudnia ubiegłego roku tajwańskie Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej zaczęło poważnie podchodzić do potencjalnego zagrożenia, jakim jest wirus z Wuhan, informując każdego dnia obywateli o rozwoju zarażeń. Informacje przekazywane przez tajwańskie władze uwzględniają m.in, czy dana osoba zaraziła się w kraju czy też zetknęła się z chorobą zagranicą. Pomogło to w zastosowaniu skutecznych środków ochrony w odpowiednim czasie. Podczas ciągłych konferencji prasowych rząd Tajwanu przedstawia różne opcje i zalecenia, które ludzie stosują dobrowolnie i które nie są narzucane pod przymusem. Rzetelnie dostarczane informacje pozwalają obywatelom na podejmowanie własnych, świadomych i wyważonych decyzji w warunkach ogólnej niepewności. Natomiast rządy państw Unii Europejskiej reagowały powoli i jeszcze w lutym nie dostarczały wystarczających informacji na temat potencjalnej pandemii, co uniemożliwiło zapobieżeniu problemom.

Dobrowolność w podejmowaniu decyzji i współpraca w sektorze prywatnym

Rodzaj kwarantanny wprowadzony przez rząd Tajwanu to przede wszystkim kwarantanna dobrowolna. Rząd tajwański uznał, że dla przeciwstawienia się pandemii kluczowe znaczenie ma poleganie na dobrowolnych działaniach ludzi. Jak zauważyliśmy wyżej, większość przypadków zarażenia na Tajwanie pochodzi z zewnątrz i prawie zawsze jest wykrywana na granicy. Dobrowolna samoobrona Tajwańczyków skutecznie hamuje rozprzestrzenianie się koronawirusa w ich kraju, a wymuszona kwarantanna dotyczy tylko najpoważniejszych przypadków, na przykład zainfekowanych Tajwańczyków ewakuowanych z Chin kontynentalnych.

Jednym z problemów związanych z koronawirusem jest utrzymanie równowagi między działalnością gospodarczą a powstrzymaniem infekcji. W tym względzie, w odróżnieniu od tego, co robią kraje Europy Południowej, takie jak Włochy i Hiszpania, polityka rządu tajwańskiego nie polega na podejmowaniu środków zapobiegawczych w celu powstrzymania wybuchu epidemii poprzez utrudnianie działalności gospodarczej. Weźmy za przykład szkoły. Początek zajęć został początkowo opóźniony o dwa tygodnie. Obecnie polityka szkół polega na mierzeniu temperatury uczniom, nauczycielom i pracownikom uczelni. W przypadku wykrycia gorączki, lekcje w danej szkole są zawieszane, ale nie dochodzi do masowych zawieszeń zajęć. Jednocześnie zachęca się do nauczania przez Internet, lecz nie jest to wymuszane przez rząd. Na wielu tajwańskich uniwersytetach promuje się nauczanie przez Internet, aby umożliwić udział w zajęciach tym, którzy nie są w stanie osobiście na nie uczęszczać. Nauczanie przez Internet jako sposób na uniknięcie zarażenia zostało już przyjęte w innych krajach, jednak specyfika Tajwanu polega na tym, że nie zostało ono narzucone przez rząd. Nie wymaga się nauki przez Internet lub telepracy od każdego. Pojawiła się jedynie silna motywacja, aby robić tak w miarę możliwości. Rządowa przejrzystość informacyjna dała tajwańskim przedsiębiorstwom czas, którego potrzebowali, aby dobrowolnie przygotowywać się i stopniowo wprowadzać telepracę. Inne kraje zamiast tego nagle zamknęły wiele przedsiębiorstw na podstawie obowiązkowych nakazów rządowych. Zrobiła tak Hiszpania 13 marca nie dając przedsiębiorstwom i ich pracownikom czasu na przygotowanie się do okresu kwarantanny.

Rząd Tajwanu kontroluje rozprzestrzenianie się wirusa za pomocą elastycznej polityki, która pozostawia miejsce na własną inicjatywę obywateli i podejmowanie własnych decyzji. Każdy może podjąć środki najbardziej odpowiednie w jego sytuacji, mając na uwadze własne powody do zachowania ostrożności. Fakt, że obywatele Tajwanu byli ostrzegani od początku wystąpienia zagrożenia, stworzył powszechną świadomość konieczności podjęcia niezbędnych przygotowań i dał obywatelom wystarczająco dużo czasu na uświadomienie sobie, że muszą dokonać pewnych zmian w swoim życiu.

Przyjęta elastyczność w zapobieganiu rozprzestrzenianiu się choroby COVID-19 i polityka pełnej przejrzystości doprowadziła do wysokiego stopnia indywidualnej odpowiedzialności. Dowodem na to jest nie tylko powszechne noszenie masek przez ludność Tajwanu, co można zaobserwować w każdym środku komunikacji, ale także przyjmowanie nowych sposobów kontynuowania codziennej aktywności, w sposób pozwalający uniknąć choroby. Również sektor prywatny podjął szybkie działania w celu ochrony swoich klientów. W większości budynków mieszkalnych pojawiły się dozowniki alkoholu etylowego, dzięki czemu każdy, kto do nich wchodzi, może zdezynfekować swoje ręce. W samochodach Uber od kilku tygodni dostępny jest płyn do dezynfekcji.

Podsumowując. Przy zachowaniu pełnej przejrzystości i należytej staranności rząd Tajwanu uniknął wielu problemów, które pojawiły się w Europie. Kluczem było to, że zarówno rząd tajwański jak i obywatele Tajwanu zrozumieli na czas, że dla stłumienia pandemii koronawirusa niezbędne są odpowiedzialne działania jednostek, a nie obowiązkowe, przymusowe zatrzymanie gospodarki. To właśnie Polska i reszta świata musi zrozumieć.

Opracowanie na podstawie Why Taiwan Hasn’t Shut Down Its Economy

Opublikowane w

Czego Kinga Rusin nigdy nie przeczyta o łowiectwie, czyli prywatny rezerwat przyrody w RPA

Zarządzanie parkiem dzikiej przyrody

W 1956 r. grupa właścicieli ziemskich zainteresowanych ochroną przyrody utworzyła Stowarzyszenie Timbavati. Jego celem jest rewitalizacja i ochrona rozległych dzikich terenów. Od tamtego czasu obszary chronione w Kruger Lowveld znacznie się powiększyły. W 1993 roku zlikwidowano ogrodzenia pomiędzy Timbavati oraz sąsiadującymi z nim prywatnymi rezerwatami przyrody i Parkiem Narodowym Krugera. Powstała duża, tętniąca życiem, nieogrodzona, ale jednocześnie chroniona przestrzeń, która obecnie stanowi część Wielkiego Transgranicznego Rezerwatu Przyrodniczego Limpopo — Greater Limpopo Transfrontier Conservation Area (GLTFCA).

Park Timbavati sprawnie funkcjonuje pomimo ciągle zmieniających się warunków zewnętrznych przez które zarządzanie tak dużym prywatnym rezerwatem przyrody jest dziś trudniejsze niż było kiedyś. Ciągłym wyzwaniem, któremu musi stawić czoła personel parku jest walka z kłusownictwem nosorożców. Koszty przeciwdziałania i zwalczania kłusownictwa wzrosły w ciągu ostatnich 6 lat o zatrważające 900%, pochłaniając 63% rocznego budżetu operacyjnego. Oprócz walki z przestępczością zorganizowaną i nielegalnym handlem dzikimi zwierzętami pracownicy parku muszą radzić sobie również z innymi poważnymi wyzwaniami. Muszą podejmować działania, które zapewnią przetrwanie dzikiej przyrody bez wchodzenia w konflikt z okoliczną ludnością.

Mało kto wie, że prywatne rezerwaty przyrody stały się ważnymi elementami krajobrazu Greater Kruger bez żadnego finansowego wsparcia ze strony rządu. Wszystkie środki potrzebne na ich utrzymanie są generowane przez same rezerwaty — środki na pokrycie kosztów zwalczania kłusownictwa, wynagrodzenia strażników, ekologów i innych pracowników, organizacji kosztownych spisów zwierząt przeprowadzanych z powietrza w celu monitorowania całych populacji, monitorowanie warunków wegetacyjnych, kontrolowanie roślinności, a także konserwacja dróg własnych i dojazdowych, tworzenie pasów przeciwpożarowych oraz ogrodzeń — to tylko kilka przykładów.

Znalezienie stabilnego modelu finansowania organizacji non-profit, który jednocześnie nie narazi na szwank środowiska i nie wpłynie negatywnie na cel główny jakim jest ochrona przyrody, stanowi nie lada wyzwanie.

Zrównoważony rozwój i model finansowania

Timbavati działa dzięki dochodom uzyskiwanym z dwóch źródeł: turystyki fotograficznej i polowań w celu zdobycia trofeów. To drugie ma znacznie mniejszy wpływ na środowisko oraz przynosi znacznie większe dochody na głowę niż pierwsze. Analizując dane finansowe w 2016 r. zauważono, że opłaty wniesione przez około 24 000 fototurystów odwiedzających park w tym roku, stanowiły mniej niż jedną trzecią dochodów uzyskanych w tym samym czasie od 46 myśliwych. Postanowiono więc wprowadzić cennik, który zaradzi tej dysproporcji.

Rys. 1 Porównanie dochodu parku w 2016 roku z turystyki (24.000 turystów = 17% dochodu) i polowań (46 myśliwych = 61% dochodu).

W związku z tym w styczniu 2018 roku TPNR (Timbavati Private Nature Reserve) podniosło opłatę pobieraną od turystów do 328 randów za osobę za noc (ok. 86 złotych). Uzyskano w ten sposób większe przychody z turystyki fotograficznej bez konieczności zwiększania liczby odwiedzających i tym samym zwiększania negatywnego wpływu turystyki na przyrodę. Dochód parku został zrównoważony pod względem przychodów, które wnosi każde z jego dwóch źródeł.

Pomimo mniejszej liczby turystów i myśliwych odwiedzających Timbavati w 2018 roku, przychody parku wzrosły. Timbavati spełniło więc swój cel: minimalizację wpływu ludzi na środowisko naturalne jednocześnie zapewniając sobie dochód na pokrycie kosztów operacyjnych.

Rys. 2 Porównanie dochodu parku w 2018 roku z turystyki (21.000 turystów = 51% dochodu) i polowań (21 myśliwych = 30% dochodu).

Turystyka fotograficzna i polowania są częścią rozsądnego zarządzania rezerwatami. Umożliwiają rozwój zdrowego ekosystemu, który zapewnia stabilność populacji roślin i zwierząt. Pracownicy Timbavati dokładnie kontrolują stan populacji dzikich zwierząt poprzez coroczne spisy z powietrza oraz coroczną ocenę stanu roślinności. Rezerwat dysponuje dokładnymi danymi obejmującymi ponad dwie dekady. Zebrane dane pokazują, że populacja zwierząt w Timbavati stale rośnie. Dotyczy to również słoni, których liczba maleje na innych obszarach Afryki.

Wzrost populacji zwierząt między 1998 a 2018 rokiem
> 145%

Wzrost populacji słoni między 1998 a 2018 rokiem
> 240%

W szerszej perspektywie

Timbavati było zawsze wierne zasadzie, że wpływ człowieka spowodowany rozbudową infrastruktury i turystyką wpływa negatywnie na rozwój dzikich obszarów. Dlatego też w celu minimalizacji tego wpływu postanowiono zminimalizować liczbę osób odwiedzających park. Timbavati wyznaje jednocześnie zasadę, że zasoby naturalne mogą i powinny być wykorzystywane w sposób odpowiedzialny. Jest ona realizowana przez organizowanie turystycznych foto-safari, polowań w celu zdobycia trofeów, coroczną redukcję populacji antylop impala (w celu zmniejszenie presji wypasu na ekosystem), wykorzystywanie dostępnych zasobów wody oraz pozyskiwanie drewna i piasku.

Zarówno turystyka fotograficzna jak i myślistwo są dobrym sposobem finansowania rezerwatów przyrody. Inne parki z regionu Greater Kruger są zachęcane do współpracy z Timbavati w celu spójnego zarządzania wyżej wymienionymi działaniami w sposób rzetelny i odpowiedzialny.

Wspólne działania w zakresie utrzymania wielkopowierzchniowych parków, takie jak:

  • zapewnienie korzyści z gospodarowania dziką przyrodą lokalnym przedsiębiorstwom,
  • znajdowanie innowacyjnych sposobów pomocy lokalnym społecznościom w uzyskiwaniu dochodów z działalności związanej z eksploatacją dzikiej przyrody,
  • wzrost znaczenia tych obszarów w życiu ludzi zamieszkujących okolice parków,

pozwala zwalczać nielegalne praktyki szkodzące obszarom dzikiej przyrody (m.in. kłusownictwo).

Park Timbavati zachęca media i ogół społeczeństwa do oceny z szerokiej perspektywy przyjętego sposobu zarządzania, mającego na celu zachowanie dobrostanu tych obszarów. Działania podejmowanie na terenie parku mają ogromny wpływ na integrację okolicznych obszarów dzikiej przyrody z korzyścią dla wszystkich zwierząt i roślin w ramach powstałego większego systemu. Właściciele parku mają nadzieję, że współpraca i zrozumienie przesłanek stojących za wybranym modelem finansowania ochrony przyrody ma na celu zapobieganie rozpadowi i rozdrobnieniu stref ochronnych w Greater Kruger.

 Model finansowania na 2019 rok

Ponieważ turystyka fotograficzna i łowiectwo stanowią dwa główne źródła finansowania rezerwatu Timbavati, to postanowiono przyjąć następujące założenia na rok 2019:

Od 1 stycznia 2019 r. do 31 grudnia 2019 r. opłata dotycząca fototurystów będzie wynosiła 368 randów za osobę za noc (około 97 złotych). Wzrost ten jest zgodny z podwyżkami stosowanymi przez Park Narodowy Krugera w odniesieniu do opłat za wstęp i zapewni niezbędne dochody dla rezerwatu Timbavati jednocześnie zapewniając mniejszą uciążliwość turystyki dla przyrody. Przewidywane wpływy do budżetu z tego typu opłat w roku 2019 będą stanowiły nieco ponad 50% dochodu, a szacunkowa liczba osób odwiedzających park wyniesie niecałe 21 000.

Poniższe tabele przedstawiają proponowane kwoty łowieckie na 2019 rok, które Timbavati przedłoży do zatwierdzenia administracji państwowej. Poniżej podkreślono kilka ważnych kwestii w odniesieniu do danych liczbowych zawartych w tych tabelach.

Tab. 1 Zwierzyna przeznaczona do komercyjnego odstrzału (sztuki – przedostatnia kolumna i % populacji – ostatnia kolumna). Kolejno (wierszami): słonie, bawoły, hipopotamy, kudu, impala, guziec, waterbuck (antylopa), żyrafa, gnu, zebra, hiena.

Powyższa tabela zawiera listę gatunków i liczbę zwierzyny przeznaczoną do odstrzału w ramach polowań dewizowych z których wpływy stanowią przychody rezerwatu. Dochody uzyskane z odstrzału dwóch byków bawoła zostaną przekazane społecznościom lokalnym. Pomoże to zacieśnić stosunki z ludnością zamieszkującą tereny sąsiadujące z rezerwatem.

Tab.2 Liczba i procent populacji zwierzyny przeznaczonej do redukcji (polowania niekomercyjnie).

Druga tabela przedstawia listę i liczbę zwierząt przeznaczonych do redukcji w ramach polowań niekomercyjnych. Nie przynoszą one dochodów. W przypadku impali polowania mają na celu wyłącznie kontrolę populacji.

Tab.3 Liczba i procent populacji imali przeznaczonej do redukcji w ramach kontroli populacji w latach 2019-2020.

1 600 impali które zostaną upolowane zgodnie z założeniami tabeli nr 3 powyżej, stanowi część programu zarządzania rezerwatem. Odstrzał tych antylop jest niezbędny w celu ograniczenia ich wpływu na naturalne pastwiska, a tym samym na dostępność pożywienia dla innych zwierząt roślinożernych.

Program odstrzału zwierzyny stanowi ponad 96 % planowanej redukcji populacji w ramach parku i obejmuje zwierzęta, których populacja zostanie zredukowana zarówno przez sam park Timbavati (1 600 zwierząt – tabela 3), jak i te, których odstrzał spoczywa na właścicielach ziem wchodzących w skład rezerwatu (390 zwierząt – tabela 2). Programy odstrzału są kosztowne i czasochłonne, ale są niezbędne dla utrzymania dobrego stanu przyrody w rezerwacie. Decyzje dotyczące odstrzału są oparte na corocznych badaniach stanu populacji.

Powyższe dane liczbowe zakładają zorganizowanie polowań dla około 28 myśliwych, którzy odwiedzą Timbavati w 2019 r. Przy czym przeznaczono do odstrzału w ramach tego typu polowań niecałe 0,5 % całkowitej populacji zwierząt. Zaplanowane w budżecie dochody z tych polowań będą stanowić około 30 % całkowitych dochodów parku w 2019r.

Mądre gospodarowanie i dobre praktyki w Greater Kruger

W 2018 r. zmieniono i znormalizowano przepisy regulujące polowania w łowiskach. Rezerwat Timbavati uczestniczył w tym procesie, wraz z innymi prywatnymi rezerwatami, przedstawicielami przemysłu, Narodowym Parkiem Krugera, Agencją Turystyki i Parków Mpumalanga (MTPA), Departamentem Rozwoju Gospodarczego, Środowiska i Turystyki Limpopo (LEDET) oraz wieloma ekspertami. Nowe przepisy biorą pod uwagę wszystkie regionalne i krajowe przepisy prawne, jak również wymogi TOPS (dot. gatunków zagrożonych lub chronione) oraz nakładają jeszcze większą odpowiedzialność na myśliwych rekreacyjnych i myśliwych zawodowych wprowadzając systemem kar za wykroczenia. Przepisy stanowią, że w przypadku popełnienia wykroczenia przez myśliwego, oprócz nałożenia na niego kary pieniężnej, zostanie on również pozbawiony możliwości kolejnych polowań.

Należy podkreślić, że żadne polowanie nie odbywa się bez wcześniejszego spisu zwierzyny i innych specjalistycznych badań ekologicznych. Kierownictwo parków, MTPA, LEDET, SANPark i inni eksperci naukowi spotkają się w celu wypracowania wspólnego stanowiska. Przedstawiony plan łowiecki jest szczegółowo analizowany, a władze zajmujące się ochroną przyrody biorą pod uwagę zrównoważony rozwój ekosystemu, wkład łowiectwa w koszty utrzymania rezerwatów oraz, co ważne, sposób w jaki dochody z łowiectwa będą wspierać ochronę obszarów zajmowanych przez rezerwaty jak również przyrodę poza ich granicami.

Równolegle ze zmienianą przepisów łowieckich trwa proces wdrażania „Zestawu najlepszych praktyk w zakresie odpowiedzialnej turystyki w Greater Kruger”. Zestaw ten powstaje wspólnym wysiłkiem Parku Narodowego Kruger, prywatnych rezerwatów przylegających do parku narodowego, Departamentu Ochrony Środowiska (DEA) oraz zainteresowanych stron z branży turystycznej. Określi standardy i zasady dla operatorów turystycznych w systemie parków Greater Kruger. Wytyczy również cele najlepszych praktyk wraz ze sposobami w jaki mają być osiągnięte. Inicjatywa ta uznaje potrzebę regulacji, monitorowania i kontroli działalności turystyki fotograficznej w ramach obszaru Greater Kruger. Ma na celu zapewnienie, że praktyki w zakresie turystyki będą tak samo korzystne dla środowiska jak regulowana przepisami działalność łowiecka.

Park Timbavati zaczęło już wdrażać nowe przepisy łowieckie i aktywnie uczestniczy w pracach komitetu ds. opracowania zestawu najlepszych praktyk w zakresie odpowiedzialnej turystyki. Zarząd Timbavati jest dumny, że może być częścią tych inicjatyw mających na celu zapewnienie korzyści dla środowiska jak i wszystkich zaintersowanych stron, turystyki fotograficznej jak i etycznego łowiectwa.

Co czeka Timbavati? Tworzymy wspólnie historię.

Wkrótce Timbavati będzie sygnatariuszem historycznego Porozumienia o Współpracy Greater Kruger / GLTFCA (które ma zostać podpisane między rezerwatami działającymi w tzw. systemie otwartym) w celu zapewnienia spójnego i przejrzystego zarządzania obszarami chronionymi. Nie chodzi tu tylko o regulację polowań i odpowiedzialne praktyki turystyczne, ale również o kwestie krytyczne, takie jak zarządzanie bezpieczeństwem, ochroną oraz inwestycjami wspomagającymi lokalne społeczności.

Od początku istnienia parku kierownictwo Timbavati jest wrażliwe na lokalne wyzwania w zakresie ochrony przyrody i śledzi globalne trendy. Stale poszukuje sposobów na poprawę i dywersyfikację swojego modelu dochodów. Będąc integralną częścią terenów Greater Kruger, park Timbavati jest oddany idei współistnienia wielu form użytkowania gruntów i wypracowania wspólnych norm etycznych regulujących sposób w jaki zarówno chroni się jak i korzysta z dóbr natury.

O innym przykładzie ochrony dzikiej przyrody można przeczytać we wpisie pt. Ratowanie ginących gatunków dzięki pasji myśliwych.

Zainteresowanym ekonomicznym aspektem sprawy polecam książkę „To nie musi być państwowe” autorstwa Jakuba Wozińskiego.

Opracowanie na podstawie Sustainability and the Funding of the Timbavati Private Nature Reserve

Opublikowane w

Stara dobra gotówka

Na koniec 2015 roku w kilkunastu krajach Unii Europejskiej istniały limity transakcyjne dla płatności gotówką. Najbardziej restrykcyjne ograniczenie pozwalające na dokonywanie transakcji gotówką do maksymalnie 1000 euro ma Portugalia. W praktycznie wszystkich krajach UE pojawiają się pomysły dotyczące wprowadzenia podobnych obostrzeń. Co więcej, w ramach nowej inicjatywy Komisji Europejskiej planowane jest wprowadzenie przymusowego limitu na obrót gotówkowy dla wszystkich krajów wspólnoty.

Europejski Bank Centralny wycofuje się już stopniowo z drukowania banknotów o nominale 500 euro. W Australii rozważane jest zaprzestanie emisji banknotów 100 dolarowych. Możliwe, że Szwecja w ogóle pozbędzie się wkrótce gotówki.

banknot

Ryzyka związane z eliminacją gotówki

Transakcje bezgotówkowe są znakiem rozpoznawczym nowoczesności i postępu technicznego. W wielu przypadkch gotówka nie jest do niczego potrzebna, można bowiem jeździć Teslą, używać iPhone’a czy sterować bezprzewodowo ręcznie wykonanymi neonowymi skarpetkami—wszystko to z pustym portfelem! Można odnieść wrażenie, że w dzisiejszym czasach ma miejsce pewnego rodzaju „wyścig.” Jednak przyglądając się tematowi uważnie można dostrzec, że wszystko to nie ma absolutnie nic wspólnego ze prawem do posiadania zapasu gotówki. Pozwala ona ograniczyć pewne zagrożenia, które zawsze będą istniały, nawet w wysoko technologicznie rozwiniętym świecie:

Kontrola

Poleganie jedynie na systemie bankowym oznacza utratę kontroli nad każdym aspektem życia. Zablokowanie twojego konta to kwestia sekund. Nie będzie miało znaczenia jak bardzo jesteś bogaty i jak duże masz oszczędności. Prosty błąd ludzki, roztargnienie urzędnika w banku lub firmie zajmującej się ściąganiem wierzytelności (co często się zdarza na Słowacji w wyniku chaotycznych zasad w tym zakresie), może wpędzić cię w kłopoty z dnia na dzień.

Ryzyko związane z pośrednikiem

Płatność gotówką oznacza natychmiastowe rozliczenie transakcji pomiędzy jej uczestnikami. W przypadku płatności elektronicznych (wyłączając z tego niektóre kryptowaluty) w transakcji bierze udział również trzecia strona, wprowadzając dodatkowy element ryzyka. Strona pośrednicząca w transakcji może wpłynąć na jej przebieg, więc nigdy do końca nie możesz być pewien czy na pewno dojdzie ona do skutku (lub nie zostanie anulowana po pewnym czasie jak w przypadku Charge Back).

Zabezpieczenie przed kryzysem finansowym

Zgodnie z prawem pieniądze na twoim rachunku nie są depozytem. Są one pożyczką dla banku. (Od momentu wpłaty na twój rachunek nie należą już do ciebie!). W systemie bezgotówkowym nie będzie możliwości opuszczenia go, aby choć częściowo zmniejszyć ryzyko, zabezpieczyć lub zachować swoje oszczędności. Kolejki zdesperowanych ludzi przed bankomatami w Bułgarii, Grecji czy na Cyprze najlepiej pokazały co się dzieje w przypadku upadku banku w krajach rozwiniętych, i co może się stać w przypadku załamania całego systemu bankowego. Podczas kryzysu w Grecji posiadanie oszczędności w gotówce mogło być kluczem do przetrwania biznesu. Całkowite załamanie się systemu bankowego nie jest jedynym zagrożeniem, które warto brać pod uwagę. Nawet upadek pojedynczego banku może być przyczyną zawieszenia wymiany handlowej pomiędzy dwoma wypłacalnymi firmami.

Prywatność

Płatność kartą pozostawia zawsze elektroniczny ślad. Historia twojego rachunku bankowego czy karty kredytowej jest jak pamiętnik—można z niego wyczytać kiedy i dokąd podróżujesz, jakie hobby mają twoje dzieci, i gdzie kupuje kosmetyki twoja żona. Poufność danych i dostępu do nich jest problemem nawet w krajach zachodnich.
Szpiegowanie obywateli w państwach zza żelaznej kurtyny ma długą i bogatą historię. Nawet dzisiaj zdarza się, że rządząca ekipa używa danych zebranych przez agencje rządowe do zdyskredytowania swoich przeciwników politycznych. Oczywiście problem prywatności nie dotyczy tylko administracji państwowej. Firmy prywatne mają z nią co jakiś czas również kłopoty. Dla pikanterii wystarczy wspomnieć o aferze z wykradzeniem danych użytkowników portalu randkowego Ashley Madison. Aby zachować anonimowość w społeczeństwie bezgotówkowym, będziesz musiał powstrzymać się od pewnych zakupów, bo każdy zakup może być kiedyś wykorzystany przeciwko tobie!

Eksperymenty banków centralnych

Bez gotówki nie będzie można uchronić się od pomysłów rządów na zmiany w systemie finansowym. Miliony ludzi w Wenezueli używa dolarów, aby zabezpieczyć się przed następstwami hiperinflacji własnej waluty (podobnie było w Polsce w czasach PRL). Wenezuela czy Zimbabwe to nie jedyne przykłady. Większość banków centralnych na świecie wprowadziło podczas ostaniego kryzysu nigdy wcześniej niestosowane metody w polityce pieniężnej—na przykład ujemne stopy procentowe (bank potrąca z konta klienta co miesiąc procent od pieniędzy zgromadzonych przez niego na rachunku; jest to swoista „kara” za przechowywanie oszczędności). Dopóki istnieje gotówka można się przez takimi (nieuczciwymi) praktykami banków zabezpieczyć: wypłacić pieniądze i ukryć je w materacu. W społeczeństwie bezgotówkowym takie rozwiązanie nie będzie więcej możliwe. Będziesz musiał pogodzić się z comiesięczną utratą części środków lub wydać je czym prędzej (nota bene w podobny sposób działa na oszczędności inflacja).

Aspekty społeczne, kulturowe i psychologiczne

Pieniądze w formie gotówki były od tysięcy lat integralną częścią aktywności społeczeństw, w sposób porównywalny do religii lub sztuki. Można założyć, że usuwając jeden element tej skomplikowanej układanki zależności społecznych można doprowadzić do nieprzewidywalnych skutków. Gotówka pomaga lepiej planować wydatki i jej posiadanie zniechęca do zadłużania się.
Posługiwanie się małymi kwotami rozwija umiejętności matematyczne u dzieci. Gotówka buduje więzy socjalne i jest elementem społecznej integracji. Wyobraźmy sobie, że miliony uchodźców z Syrii czy Iraku, często przemieszczających się bez żadnego dokumentu tożsamości, o posiadaniu przez nich konta w banku nie wspominając, docierają do „bezgotówkowej” Europy. Ukryte zwitki dolarów czy euro są jedynym sposobem na zapewnienie sobie przetrwania. Bez gotówki ich zdolność do podejmowania samodzielnych spadła by do zera. Dla pewnych grup społecznych (takich jak np. Romowie na Słowacji) gotówka jest jedynym sposobem na zawieranie transakcji, nawet jeśli jest to część tzw. szarej strefy.

Koszyk jajek

Każda forma przechowywania walorów finansowych wiąże się z jakimś ryzykiem, dotyczy to również gotówki. Mądrym zaleceniem znanym zapewne większości jest „Nie noś wszystkich jajek w jednym koszyku„. W większości sytuacji dnia codziennego płatności bezgotówkowe są bezpieczniejsze, wygodniejsze i często szybsze. Żyjemy w świecie, w którym co chwila zachodzą rewolucyjne zmiany. Jednakże gotówka pozostaje ciągle najlepszym sposobem na zachowanie prywatności, jest ważnym elementem odpowiedzialnego planowania finansowego i zarządzania ryzykiem.
Posługiwanie się gotówką jest czasami kłopotliwe i samo w sobie wiąże się z kosztami. Ale koszty te powinny być porównywane z korzyściami jakie gotówka zapewnia.
Zapaść systemu finansowego, dyktatura czy wojna—to właśnie wtedy korzyści te stają się najbardziej widoczne. Zmuszenie społeczeństwa do porzucenia gotówki oznacza przekazanie pełnej kontroli nad życiem ludzi systemowi bankowemu i rządom.
Decyzja taka wymagałaby ogromnego kredytu zaufania i zamiast owacji powinna spotkać się z krytyką i dyskusją społeczną.

Opcacowanie na podstawie The Case for Cash